Matthew 12

A Mhel To Nkong Man Ma Volkha Ta Nho Mang A Sabat

(Mk 2.23-28; Lk 6.1-5)

1Tie ma Sabat langto kun mnam o kolkhek ruk endruk, e Yesus kar kalngunes ngat kaikkiem a ngaelaut to ta kser a loot langto orom o sigla va kalngunes ngat kaelha kolonget o sigla he kaemik ko ngata vang. 2Ngat kaemik kngae, to o Parisiau akuruk ngta vokong ngar to hera pis kpalsie kim e Yesus te, “Hai-e! Vokom ilengunes na, ko ngata kpoot mang ngua pos to kam paal ma Sabat.”

3Va e Yesus tkoripang ngar te, “Nok pathe mut lo him a ngothoi to mang e Devit kar klenar ko ngta vang vor? 4Ko a ngothoi to endo ta havae mang e Devit, ko tennik tvaik ogun mnam E Nut maksien ka rek Ka Taban To A Totur, he klol o bret ruk o Yuda ngam kaelik ko kim E Nut. Ii, tlol to kaisis kim kalngunes orom mar, va mar tgus ngat kaum kaemik mnam mar.

Ngat si eharom tok, vanangko nguaro pos ngta havae te, gi o pris ruk laol tuk ngat gi kais kmemik mnam o bret ruk endruk, nang o vrong mia, nove. 5Mare, va nok mut lua mmok mang o pos kat gi. Ko ngata havae mang o pris, ko mar mruo ngam kaeha mo Sabat tgus kam vaik ogun mnam E Nut ka maksien ka rek to a totur kmeharom a ngaeha to kmel o bret ruk endruk ko kim E Nut arhe. Ii, ngam mia kpoot mang a kolkha to endo gi kmeha enang tok arhe, vanangko mut lo smia mmok vop? Ko ngam lo kaeharom a kerkeknen tang orom nga ngaeha to tok e! 6Mu vokom na, muma sovet kam totu pum E Nut ka maksien ka rek to a totur, vanangko kua havaeng nguk tete te, a tomhel langta he, enda mo kmuk he, tngae ho mi kut laut hak kir kim E Nut ka maksien ka rek to a totur. 7Ii, va muma sovet kam rere pum kolngunes kat te, mar o kermia, vanangko ngat lo kaeharom a kerkeknen tang e. Mu vokom a propet karo rhek na, ko tennik ta le ka ktar khavae mang E Nut ka svil te, ‘A keknen to koma svil mang ta vle ti te, muk kam mrung o mia, nang nong endo kam gia vaik ogun mnam kua maksien he ka nngiar ngang dok e.’ He enangthe mup smia mmok mang E Nut ka re to endo ka pun, va mup lo kais hak kam rere pum mar tok e. 8He kmikkiem gi enang tok kat, A Mhel To Nkong Man Ma Volkha nma mrung o mia tok kat he ka nho mang a Sabat!”

O Parisiau Ngat Sim Ktua Keketar E Yesus He Nang Mar Kam Mon En Orom A Kerkeknen

(Mk 3.1-6; Lk 6.6-11)

9E Yesus thera parem a loot to endo, to kvaik kun mnam o Yuda ngarta rek langto kam rere mnam. 10Ta vle ko tok, va vgum a mhel to ka ktiek tyor ko ta vle ko tok kat. To o Parisiau ngat pe gia mnganang e Yesus te, “Kmikkiem mor o Yuda nguaro pos, tkais gi kmeharom o yor, mar kam ya ma Sabat i o nop?” O Parisiau ngat pe gia mnganang tok, ko ngata svil kam pis mang a kerkeknen to kam mon en orom.

11Va ta mnganang ngar te, “Erieto mnam muk tlo kais kam mamarer kngae kam kpom ka sipsip to agitgiang he khong ko npa vuut ku pa huop ma Sabat? 12Muta pat te, E Nut nma pat mang o sipsip kir kim o mia? Nop hak! He ekam tok, enangthe mut kais kmeharom o reha ruk lyar ngang o sipsip ma Sabat, va ta sir hak kun mnam o pos kmeharom o reha ruk lyar ngang o mia ma Sabat kat.”

13Thavae tok, to kreng a mhel to ka ktiek tyor te, “Yin he, tuom ila ktiek na.” A mhel to endo tre kam tuom ka ktiek va te, ka ktiek ther gi ya hak ngatngae, gi lya hak enang ka ktiek langto tok kat. 14Teharom tok vanangko, o Parisiau akuruk ngat kottek he kaum kmelha kam papat mang a ngaelaut tang, mar kam lgem o rhek mang, he nang kmim kngam a yoror.

Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen

15E Yesus ta mnor mang nga papat ko ta vle tok, to ther gi vur kaol kparem a mhe to endo he kngae ko yok. Kam ngae, to a mumu ta veet ekam kat he e Yesus tkaeharom o yor tgus kun mnam mar. 16Vanang ta sopong ngar kam hagam mar kam lua polger o rhek mang. 17Ta sopong ngar kam lua polger rhek mang tok, ekam ko tennik E Nut ta rere vgum ka propet to e Aisaia kam ktar kpavap mang te,

18“Mu vokom na, kolkayie msim ta arhe, endo ko mur re pum, he kom kaelongtok mang he ko sei kam higiang. Ngor kaenserpagam orom E Nunu A Totur to tottek mo kmok, en kam havaeng o vrong rhek ruk mo mmie tgus mang ka ngaeha to kam susulgim mar. 19Va en ner lo kaekon o rhek va kgegervik kam gupiris ko ma gi vle, kmit o mia mang e. O mia ngar lua ngan tok e. Nove. Ko ner lua vle tok. 20Vanang ner kle va smia nho mang o mia, endruk ngaro imuo ngma kolaspa mang ngar. Ii, ner smia nho mang ngar enang a mhel to nam smia toot mang ka loot he kael a tataeng orom a veep ko nma kolongret. Ii, va ner lua rum kim o mia ruk ngam lo vua serppak kat e. Nove. Ko en ner lua vle enang a mhel to ta tver a paei ko tgia vur ktep e. Ii, va nera polger o rhek ruk mang kam mokpom kar dok ngang o vrong rhek kais ko kua serppak nak kir kim mar tgus he kua tavgo kam komor mar. He vgum kua tavgo enang tok, o vrong rhek ngar kael ngaro papat lserppak kam nho mkor kolkayie msim ta arhe.”

O Yuda Ngat Mon E Seten Orom E Yesus He Kerrereng E Nunu A Totur Orom Ngaro Rhek Ruk Tok

E Yesus Kar E Beelsebul

(Mk 3.20-30; Lk 11.14-23; 12.10)

22Kam ngae, to o mia ngata ktong a mhel langto ngok kim e Yesus ko a koot tim he kalo keik nginta psik va ka gu tvat. Ngata pis orom, to e Yesus tkaeharom he kerer a koot to endo, to a mhel to endo ta kta rere va kta nho kat. 23E Yesus teharom tok, to o mia ngat le ksenkrip kim to hera mo mnganang ngar mruo te, “Ngola, nok e Devit Kaes ta arhe?”

24Vanangko o Parisiau ngta ngan mar ko ngta re tok, to ngat kle kerrereng te, “O-o, o kool ngalaip to e Beelsebul ka serppak ta ti arhe a mhel to enda nma kemmeng kam paeim o mia he kerer karo valngneik mruo ruk o kool orom ti.”

25Vanangko e Yesus ther mnor mang ngakro kerpapat ko ngta pat tok, to kreng ngar te, “Mu vokom na, a rengmat, a maksien, i o a valngan tang ko a serpgar tlo kais hak kmommenik he kaus kar mar mruo va kmopet mar mruo e, matok ngar mrua kering ngar mruo. Ko enangthe ngpa vle enang tok, va nga serppak ner lua vle lhok e! 26He kmikkiem gi enang tok kat, e Seten ka valngan ruk o kool ngat lo is hak kmommenik he mur kaus kar mar mruo va kmopet mar mruo kat, matok ngar mrua kering ngar mruo gi enang tok kat ko nga serppak ner lua vle lhok kat e.

27Vanangko enangthe lmien mang dok te, koma kerer E Seten ka valngan ruk o kool orom ka serppak mruo kmikkiem ko muta kerrereng dok enang tok, va mguak kle kerrereng mutaro mia mruo tok kat, ko mar kat ngama kerer e Seten ka valngan gi enang ko dok koma kerer mar kat. He ekam tok, mutaro mia mruo ngara kokheng nguk orom mularo rhek ruk mut kerrereng dok ormar. 28Vanangko ekam ko koma kerer o kool orom E Nunu A Totur ka serppak ko E Nut ten ngang dok, va ta khenam te, E Nut ka tavgo ther mi pis mo pgegom muk tok arhe.

29Vanang dok, kua vle enang ti te, enangthe a mhel to a serpgar nap mur kaelel mang he ktoot mang ka rek va kakro tgoluk, va nong a mhel tang tkais kam pis ka vretik mkor e. Vanang enangthe kaela tang ko yok ko ka serppak ta laut kir kim endo a serpgar nap pis kaussiem, to endo yek, kaela to endo tmi kut kais hak kam veret kakro tgoluk mkor.

30Ii, va yindo im lua mokpom kar dok kmus kar endo a serpgar he kturang dok kam veret o mia mkor, he kaelkim mar kmelriring dok, va ima vle te, im hera kapter dok tok arhe, he im mi kaen sop ngang ngar mang dok tok kat arhe.

31He ekam tok, kua havaeng nguk te, E Nut ner mia lol o mia ngaro kerkeknen tgus patgiang ngaiting he kikiangae mang ngar hak. Va si ngaro kerkeknen ruk kam kerrereng E Nut kat va nera lol patgiang ngaiting he kikiangae mang ngar kat. Vanangko a kerkeknen to kam kerrereng E Nunu A Totur, E Nut ner ho lua kol a kerkeknen to endo patgiang ngaiting he lua kikiangae mang hak. 32Va nera vle tok kat, ngang o mia ruk ngta rere vgum A Mhel To Nkong Man Ma Volkha to dok, ko E Nut tkais kam mia lol ngaro rhek patgiang ngaiting. Vanang ani mhel to ta kerrereng E Nunu A Totur, E Nut nera kpom karo rhek he lua lol patgiang ngaiting. Nera kpom mar tete ko a mmie to enda ta vle vop kam ngae kais ngnik ngnik ko a mmie to a gunngar nak pis.”

A Ngothoi To Mang A Ho Karo Miel

(Lk 6:43-45)

33“O mia ngma vokom ka mnor mang a ho karo miel he ka mnor mang te, en a ho a yar, i o en a ho nong a yar. Ko a ho to a yar nam kaehi orom karo miel ruk lyar. Va a ho to nong a yar nam kle kaehi orom ngaro miel ruk nong lyar. He enang tok, muk mguaka vle gi enang tok kat arhe. 34Muk ruk o Parisiau laro inkuol ruk muk, ko mum gia rere lya kngae kiangnes malpgem o kerkeknen ruk ngat kottep kun mnam mularo vurkul ruk ngat kernonho! Vanangko mut ho lo kais hak kam mia rere lya, ekam ko o rhek ruk muma rere ormar ngam kottek kun mnam mularo vurkul ruk ngat kernonho he ka khenam mularo kerkeknen ruk ngat ottep kun mnam muk ko tok. 35Ii, muma vle tok kmikkiem enang a mhel to nong a yar, ko en nam vu kaelpas orom karo vu kerkeknen ruk kun mnam ka vrek he ka khenam mar ma mmok ko nma rere ormar. He nam mrua pat mang karo kerkeknen ruk endruk ko tok te, karo gol nga pun. Vanangko a mhel to a yar nam kle kaelpas orom karo keknen ruk lyar kun mnam ka vrek kat he ka khenam mar ma mmok ko ngma rere ormar tok kat. He nam kle mrua pat mang karo keknen lyar ruk endruk ko tok te, karo gol nga pun tok kat. 36Muma vle tok, vanangko kua havaeng nguk te, mnam a kolkha to o mia ngak sir ko pum E Nut kalo keik, ngar mia sisrim ngaro rhek ngo vgondik ruk ngat gi vrong ngam mar ngang ngarlenar. 37Nera vle tok, ko langto langto mnam muk, karo rhek mruo, endruk tgi vrong ngam mar ngang klenar, ngar mur kaeknik ngang en mruo kmimim kim o rhek mang, i o karo rhek ruk tgi vrong ngam mar ngang klenar ngara kaeknik ngang en kam mrua mon en orom o kerkeknen.”

A Ngaelmir To Orom E Yona

(Mk 8.11-12; Lk 11.29-32)

38To o Parisiau akuruk kar o pattermia kmo pos akuruk ngat pis ko kim e Yesus he kreng te, “Pattermia, ngiak kaeharom a ngaelmir tang ko a serpgar mo kmor kam vokom na!”

39Va e Yesus tkoripang ngar te, “Muk o mia nga main to tete mut ho mi kut kernonho hak. Mut kaenang o mia ruk ngma kpoot mang a lei, ko muma kpoot mang E Nut karo pos he ka ksir petgim En, nang kle sim ktua riring kriring a ngaelmir tang mo krok. Vanangko ngor ho lua khenam tang hak ngang nguk e. Nangko ngor kle va gi kael pat kmuk mang a ngaelmir langto ko tpis lmien orom a propet to e Yona. 40Ko kmikiem gi enang tennik ko e Yona ta vle kun mnam a slang to klalaut ka vrek kais mang o kolkhek va o rsegain ruk korlotge, va A Mhel To Nkong Man Ma Volkha to dok kat ngora vle kun mnam a mmie ka ngaesik kais mang o kolkhek va o rsegain ruk korlotge tok kat.

41Ii, e Yona tpis ko kim lNiniva he ka tger mar orom karo rhek va mar ngata ngan vgum he itgung ngaro kerkeknen. Vanang mu vokom na, a tomhel langta tpis he, enda mo kmuk he, tngae ho mi kut laut hak mang e Yona, va mut lua svil kam ngan vgum kmitgung mularo kerkeknen e. He ekam tok, mnam a kolkha to mguak sir ko pum E Nut kalo keik, lNiniva ngara sir kar muk ruk mula main to tete, va her mar ruk arhe ngar mia mon muk orom mularo kerkeknen he kael muk kam yor vgum mar ko her mar ruk ngat itgung ngaro kerkeknen arhe, nang muk nove. 42Ii, va a Kheng to nkong mSiba kat, ta parem ka mmie ka pun he klal kngae ngte kam vongnek kim e Solomon karo papat ruk lvu laol. Vanangko, mu vokom na, a tomhel langta tpis he, enda mo kmuk he, tngae ho mi kut laut hak mang e Solomon va mut lua svil kam mmok mang he lua svil kam ngan vgum kat e. He ekam tok, mnam a kolkha to mguak sir ko pum E Nut kalo keik, a Kheng to endo nera sir kat ko kim E Nut kar muk ruk mula main to tete he kmon muk orom mularo kerkeknen he kael muk kam yor vgum mar gi enang tok kat.”

O Kool Nga Keknen To Kam Kat Kaekeknik Kam Kta Viging O Mia

(Lk 11.24-26)

43“Ii, mnam a kolkha to muk o Yuda mguak sir ko pum E Nut kalo keik, mularo kerkeknen ngara kaeknik ngang nguk gi enang a koot to nma kaeknik mnam a mhel to mut mur kerer a koot mnam petgim. Ko a koot ka keknen ta vle te, nam kottek petgim a mhel, to nma ktar kngae ngok po turvek kam riring ngaekmol ko ma mngarmok. To tlo pis mang a mhe tang, 44to nam kle kta pat mang ka ngaekam to tesgun kun mnam a mhel to tottek mnam, en kmeknik ngok mnam kat. Nam her kaeknik kpis mang a mhel to endo he kvokong ko a mhel ka vok tkaenang a gunmhel ka rek to ka gi kolhi ko ngat ngamakalam va pasrengem kam paneng a gunmhel tang ko yok vat. 45A koot nma pat tok, to le ka nglum klenar akuruk aktiek hori orom alomin kat, endruk ngat ho mi kut kernonho hak mang en, he ngat kaikkiem kmeknik kaol kpis kviging a mhel to endo to kle ho gi kaim kir kim mang tesgun ko en tuk ta ktar im.

Ii, a mhel to endo tkerkol vgum a kapnes tok va muk ruk mula main to tete mut ho mi kut kernonho hak va mguera kerkol vgum a kapnes koknaik gi enang a mhel to endo tok arhe mnam a kolkha to mguak sir ko pum E Nut kalo keik.”

Endruk E Yesus Ta Kvam Mar Te, Ka Valngan Mruo

(Mk 3.31-35; Lk 8.19-21)

46E Yesus ta rere ngang a mumu kngae, to knan kar kaornopeik ngat kaol te, kam pis mang. Ngat pis ksir ku mnok he kaen a re mang ko ngata svil kam rere kar. [ 47To a mhel langto thavaeng e Yesus te, “Vae, inan kar ingornopeik ngta sir ku mnok he ka mngan mang yin kam rere kar in.”]

48Va e Yesus tkoripang endo thavaeng mang ngar te, “Erie mar ruk koornek va koornopeik ormar e?” 49Ta mnganang tok, to kngater kalo ktiek kam khenam kalngunes ma mmok to kle ka kvam mar te, “Mu vokom endri na, ko her mar ri arhe koornek va koornopeik ha. 50Ii, ngta vle tok, ko erieto nam kaikkiem E Titou tkuon ma volkha ka svil her en lsir arhe nguaka kvam te, konopia va koetem va ko nan orom.”